Nowoczesna baza orzeczeń sądowych

Orzeczenie sądowe to decyzja wydana przez sąd lub trybunał w postępowaniu. Zalicza się do nich decyzje które zapadły w postępowaniu oraz w wyrokach procesów cywilnych lub karnych. Orzeczenia odnoszą się do spraw właśnie rozstrzygniętych, a także takich co do których wydano uzasadnienie.

Publikacje orzeczeń

Od kilku lat, funkcjonuje w Polsce Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych – CBOSA. Można w niej zobaczyć wyroki i postanowienia. Do kolejnej bazy orzeczeń sądowych, zalicza się też prężnie funkcjonujący POSP – Portal orzeczeń sądów powszechnych. 
W internecie, swoje wyroki publikują nie tylko sądy niższej instancji, ale także Sąd Najwyższy i Trybunał Konstytucyjny.

Jak publikowane są orzeczenia

Niestety portale do publikacji orzeczeń są dosyć mocno omijane przez sądy, tym bardziej że nie ma obowiązku publikacji wyroków. Do tego każdy sąd może wpisywać je w wybrane przez siebie miejsce a to sprzyja niewygodnym i niepotrzebnym poszukiwaniom. Publikowane w różnych bazach wyroki mają różną budowę więc czasami ciężko je zrozumieć. Dodatkowo sędziowie nie mają sumienia obciążać dodatkową pracą, osób pracujących w sekretariatach sądowych, tym bardziej że wiąże się do z anonimizacją danych osobowych, a do tego byłby potrzebny specjalny program. Nie bez znaczenia są również braki kadrowe i stale zwiększająca się ilość spraw sądowych. Sądy które w jednym roku publikowały wyroki i orzeczenia, każdego następnego roku robiły to znacznie rzadziej właśnie z powyższych powodów.

Innego zdania są sądy apelacyjne i okręgowe. Np. Łódzki sąd okręgowy opublikował ponad 27 tys. spraw, sądy w Piotrkowie Trybunalskim, Gliwicach, Szczecinie, Olsztynie i Bydgoszczy również zamieściły ich wiele tysięcy. Dyrektor Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim twierdzi iż, jeśli wyda się odpowiednie rozporządzenie, dotyczące tego, jak ma pracować sąd i jego sekretariat, to wszyscy będą w stanie podołać obowiązkowi publikacji wyroków.
Sędzia Marek Osowski uważa iż dzięki publikacjom, sądy będą mogły szybciej zapoznawać się ze zdaniem sądów wydających wyrok a po zapoznaniu się z zapisem przez sąd drugiej instancji, można poznać motywy i powody wydania takiego a nie innego wyroku. Wyroków można szukać między innymi na stronie baza orzeczeń sądowych i jest to aktualnie największa baza danych z orzeczeniami.

Pojawiły się już propozycje na stworzenie jednolitej struktury technicznej dokumentów orzeczniczych i jest to dobrze przyjmowane przez środowisko sędziowskie, jednak może to pociągnąć za sobą koszty związane z restrukturyzacją funkcjonującego aktualnie systemu, a publikacja dosłownie rozsadziła by serwery od nadmiaru informacji i spowodowała jeszcze większe koszty związane z ich utrzymaniem. Z powodu tych kosztów, publikacje wyroków nadal będą odbywać się na tych samych zasadach co dotychczas – na podstawie zarządzeń prezesów sądów. Być może ujednolicenie konstrukcji technicznej dokumentów spowoduje, że ich publikacja nie będzie wymagała od pracowników sądów tyle pracy, jednak nadal nie jest i długo nie będzie kwestia obowiązująca wszystkie sądy powszechnie.